Formule za prvi izvod
y je funkcija y = y(x)
C = const, izvod(y') konstante je 0
y = C => y' = 0
primer: y = 5, y' = 0
Ako je y funkcija oblika y = xn
formula za izvod je:
y = xn => y' = nxn-1
primer: y = x3 y' = 3x3-1 = 3x2
y = x-3 y' = -3x-4
Iz gornje formule možemo reći za izvod y' funkcije y = x = x1 da:
ako je y = x onda je y'=1
y = f1(x) + f2(x) + f3(x) ...=>
y' = f'1(x) + f'2(x) + f'3(x) ...
Ova formula predstavlja izvod funkcije koja je suma funkcija.
primer: Ako imamo dve funkcije f(x) = x2 + x + 1 i
g(x) = x5 + 7 i y = f(x) + g(x) onda je y' = f'(x) + g'(x) =>
y' = (x2 + x + 1)' + (x5 + 7)' = 2x1 + 1 + 0 + 5x4 + 0 = 5x4 + 2x + 1
Ako je funkcija proizvod dve funkcije formula za izvod je:
y = f(x)⋅g(x) => y' = f'(x)g(x) + f(x)g'(x)
Ako je f(x) = C(C je konstanta), i y = f(x)g(x)
y = Cg(x) y'=C'⋅g(x) + C⋅g'(x) = 0 + C⋅g'(x) = C⋅g'(x)
y = Cf(x) => y' = C⋅f'(x)
Primeri sledećih formula se nalaze u odeljku sa zadacima.
y = ln x => y' = 1/x
y = ex => y' = ex
y = sin x => y' = cos x
y = cos x => y' = -sin x
y = tg x => y' = 1/cos2x
y = ctg x => y' = -1/sin2x
Ako je funkcija kompozicija funkcija (funkcija od funkcije): u = u(x)
y = f(u) => y' = f'(u)⋅u'
primer: pogledajmo funkciju y = sin(x2)
u ovoj situaciji u = x2, f(u) = sin(u), izvodi su f'(u) = cos(u), u' = 2x
y' = (sin(u))'⋅u' = cos(x2)⋅2x = 2⋅x⋅cos(x2)
Zadaci u vezi sa izvodima
1) f(x) = 10x + 4y, šta je prvi izvod f'(x) = ?
REŠENJE: Možemo koristiti formulu za izvod funkcije koja je suma funkcija
f(x) = f1(x) + f2(x), f1(x) = 10x, f2(x) = 4y
za funkciju f2(x) = 4y, y je konstanta zato što je x argument funkcije f2(x)
pa je f'2(x) = (4y)' = 0. Zbog toga je izvod funkcije f(x) : f'(x) = 10 + 0 = 10.
2) Izračunaj izvod od f(x) = |
|
REŠENJE:
Imamo dve funkcije h(x) = x10 i g(x) = 4,15 + cos x
funkcija f(x) je h(x) podeljena sa g(x). h'(x) = 10x9 g'(x) = 0 - sin x = -sin x
f'(x) = |
h'(x)⋅g(x) - h(x)⋅g'(x) |
(g(x))2 |
|
f'(x) = |
10x9(4,15 + cos x) - x10(-sin x) |
(4.15 + cosx)2 |
|
= |
x10sin x + 10(60 + cos x)x9 |
(60 + cosx)2 |
|
3) f(x) = ln(sinx). Šta je izvod funkcije f(x)?
REŠENJE: Da bismo rešili zadatak moramo koristiti poslednju formulu.
Kao što mozemo videti funkcija f(x) je kompozicija funkcija
f(x) = h(g(x)) gde je h = ln, i g = sin x
Kalkulator Izvoda